The ecosystem resilience approach in wetlands

Een wetland is eigenlijk de Engelse naam voor ‘drasland’, wat een gebied aanduidt dat zich bevindt op de grens tussen land en water. Vaak zijn het gebieden die soms onder water staan en dan weer droogvallen of drassig worden.

In veel van deze gebieden zien we steeds vaker een dominantie van watercrassula (Crassula helmsii) en zonnebaars (Lepomis gibbosus). In LIFE Resilias laten we zien hoe je de veerkracht van het systeem kan verhogen, waardoor die dominantie afneemt.

Wetlands zijn veelal aangetast door hoge atmosferische stikstofconcentraties, verzuring, verdroging en hoge instroming (influx) van nutriënten afkomstig uit de landbouw. Hierdoor verdwijnt de optimale leefomgeving van inheemse wetlandsoorten. Deze verstoringen betekenen vaak ook kansen voor invasieve exoten. De veerkracht van wetlands wordt nog verder verlaagd doordat natuurbeheerders kwetsbare pionierssystemen met een lage soortendichtheid (in zowel vegetatie als bijvoorbeeld visstand) stimuleren om soorten zoals rugstreeppadden te faciliteren. Daardoor is het systeem extra vatbaar met als gevolg dat inheemse vegetatie en roofvissen verdwijnen, terwijl zij juist kunnen concurreren met invasieve exoten zoals zonnebaars en watercrassula. Het traditioneel optreden tegen de invasieve exoten om ze weg te krijgen uit deze wetlands, gaat vaak gepaard met verdere schade aan de inheemse soortensamenstelling. Bijvoorbeeld bij gebruik van groot materieel of het droogpompen van de poelen waardoor ook de inheemse soorten verdwijnen. Deze aangetaste systemen vormen op hun beurt juist de ideale systemen voor het herstel en herintroductie van de vaak toch nog aanwezige populatie invasieve exoten.

Dominantie doorbreken en inheemse concurrenten introduceren
In LIFE Resilias verhogen we de veerkracht van wetlands door de dominantie van de exoten te doorbreken en vervolgens actief concurrerende of prederende inheemse soorten te stimuleren en/of (her)introduceren. Zo kan je de predatiedruk op zonnebaars aanvullen of herstellen door roofvissen als de inheemse snoek (Esox lucius) te introduceren. En watercrassula kun je aanpakken door inheemse plantensoorten zoals oeverkruid (Littorella uniflora) te planten, die concurreren om de beschikbare nutriënten. Dat belemmert dominantie van watercrassula.